Istotnym czynnikiem przy określaniu potencjału polskiej gospodarki jest fakt, że uniknęła ona istotnych strat wskutek pandemii. Jednak, wbrew twierdzeniom rządu o sprawnym gospodarowaniu, to szczęście, przedkładanie PKB nad zdrowie i ograniczenia skoncentrowane bardziej na swobodach osobistych niż gospodarczych wyjaśniają, dlaczego Polska do tej pory pozostała stosunkowo nietknięta. Nasza ekspertka, Khrystyna Przybylo, sprawdza, jak kształtuje się przyszłość polskiej gospodarki.
Cyfrowa Gospodarka
Polska ma na obecną chwilę największą gospodarkę cyfrową w Europie Środkowo-Wschodniej, której wartość szacuje się na 44 mld euro w 2021 r. Obejmuje to również oferty z sektora gier internetowych, zapewniane przez kasyno online. Do 2023 roku cyfrowa gospodarka kraju może urosnąć o dodatkowe 78 mld euro, czyli 360 mld zł i być warta łącznie 123 mld euro, co przełoży się na 9 proc. prognozowanego PKB Polski, podała w swoim raporcie firma doradcza McKinsey.
Motorem wzrostu największej gospodarki cyfrowej w regionie jest handel elektroniczny, który w latach 2019-2021 rósł w tempie 22 proc. rocznie i stanowił 60 proc. całej gospodarki cyfrowej. Wartość e-commerce osiągnęła w 2021 roku 27 mld euro.
Jednak przyszły rozwój gospodarki cyfrowej w Polsce może zostać zdominowany przez sektor technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT) ze względu na wydatki rządowe i biznesowe na sprzęt IT, oprogramowanie, infrastrukturę i powiązane usługi. Sektor ten może odpowiadać nawet za 76 proc. całkowitego wzrostu do 2030 roku.
Jak Kształtowała się Gospodarka od Pandemii?
W 2020 r. PKB Polski zmalał tylko o 3,5%, co wynosi znacznie mniej niż średnia w OECD, która opiewa na wartość 5,5%. Dla porównania Wielka Brytania zaliczyła spadek o ogromne 9,9%. Podczas gdy stopa bezrobocia gwałtownie wzrosła w całej Europie, oficjalne polskie dane prawie się nie zmieniły i według najnowszych danych Eurostatu są najniższe w UE.
Pamiętajmy, że polska gospodarka również przed pandemią radziła sobie bardzo dobrze. Zgodnie z prognozą MFW World Economic Outlook z października 2019 r. prognozowano jej wzrost o 3,1% w 2020 r. Jednak spadek polskiej gospodarki do 6,6 pkt. Przykładowo w przypadku Czech było to 8,1 p.p. (od +2,6% do -5,5%), Węgry 8,3 p.p. (od +3,3% do -5%), Wielka Brytania 11,4 p.p. (od +1,4% do -10%), a Hiszpania o prawie 13 p.p. (od +1,8% do -11%).
Choć polska gospodarka jak dotąd stosunkowo dobrze radziła sobie z pandemią, przyczyny tego są mniej jasne. Rząd tego kraju szybko stwierdził, że różne środki antykryzysowe odniosły sukces. Rzeczywistość jest jednak taka, że polska odpowiedź na kryzys gospodarczy nie była ani bardziej innowacyjna, ani wspaniałomyślniejsza niż w innych krajach.
Według Eurostatu wydatki publiczne wzrosły w Polsce o 9,1 proc. PKB między pierwszym a trzecim kwartałem 2020 r., podczas gdy średnia unijna w tym okresie wyniosła 10,1 proc. Wbrew twierdzeniom rządu uważamy, że relatywnie luźne podejście do blokady gospodarczej i odrobina szczęścia to główne przyczyny stosunkowo dobrych wyników polskiej gospodarki.
Jak Kształtuje się Przyszłość?
Aktywność gospodarcza w obecnym roku nieco zmaleje ze względu na wysoką inflację, zacieśnienie polityki pieniężnej, trwające skutki rosyjskiej inwazji na Ukrainę oraz spowolnienie popytu u kluczowych partnerów handlowych, wynika z informacji w związku z gospodarką przedstawionych przez Bank Światowy. W efekcie nie da się ukryć, że polski wzrost gospodarczy prawdopodobnie zahamuje w tym roku. Jednakże w 2024 roku trend ten ma się odwrócić, gdyż konsumpcja prywatna zostanie w odpowiedni sposób ożywiona.
Podwyższone ceny energii i żywności mogą szkodzić popytowi gospodarstw domowych w 2023 r. i z pewnością znajdzie do odzwierciedlenie w uboższych segmentach, które 50% swoich miesięcznych wydatków przeznaczają na żywność i energię. Szacunki donoszą, że odsetek ludności zagrożonej ubóstwem pozostanie na wysokim poziomie 1-2% powyżej poziomu z 2019 r.
W ogólnym rozrachunku trzeba wiedzieć, że mamy do czynienia ze sporą niepewnością, jeśli chodzi o perspektywy. Wzrost w samym 2023 roku może być słabszy w przypadku dalszego rozwoju wojny wywołanej inwazją Rosji na Ukrainę. Podobnie stanie się w przypadku dalszego wzrostu cen żywności i energii, przyspieszenia podwyżek stóp procentowych na świecie lub w regionie oraz ewentualnie w przypadku nagłego odwrócenia przepływu kapitału do regionu.
Podsumowanie
Zagłębiając się w temat przyszłości polskiej gospodarki, odkryłem kilka istotnych faktów. Polska wydaje się trzymać na stosunkowo stabilnych wodach, unikając większych strat w czasie pandemii. Jednak czy to sprawność zarządzania gospodarką czy raczej szczęście i priorytety? Moim zdaniem, odpowiedź leży gdzieś pośrodku. Rozwój sektora cyfrowego, zwłaszcza e-commerce, jest imponujący. Ale to, co mnie zaskoczyło, to prognozy rozwoju technologii informacyjno-komunikacyjnych, które mogą znacznie wpłynąć na przyszłość gospodarczą kraju. Nie można też zapominać o sposobie, w jaki Polska przetrwała pandemię w porównaniu z innymi krajami. Choć wydatki publiczne nieco wzrosły, Polska nie była najbardziej innowacyjna ani hojna w stosunku do gospodarczych środków zaradczych. Co do przyszłości, niepewność jest nieunikniona. Ceny energii i żywności mogą wpłynąć na popyt gospodarstw domowych, co może odbić się na segmentach społeczeństwa zagrożonych ubóstwem. Dodatkowo, wojna na Ukrainie i inne czynniki mogą wpłynąć na tempo wzrostu gospodarczego. Mimo tych wyzwań, jestem optymistą co do przyszłości polskiej gospodarki. Choć może być trudno przewidzieć, co przyniesie przyszłość, mam nadzieję, że Polska będzie w stanie przetrwać te wyzwania i nadal się rozwijać.
